5. Η αλλαγή

.

Το "Παναρθόδοξο" ψευδοσυνέδριο

Την 3ην Φεβρουαρίου 1923 απέστειλε "Πατριαρχική Επιστολή" πρός τους "Μακαριωτάτους και Σεβασμιωτάτους Προέδρους των Αγίων Ορθοδόξων ΕκΚλησιών Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Ιεροσολύμων, Σερβίας, Κύπρου, Ελλάδος και Ρουμανίας" είς την οποίαν έθεττε ως κύριον θέμα το ημερολόγιον: «από πολλού μέν κείμενον, μείζονα δέ εφ' ήμων την σπουδαιότητα προσλαβόν». Ετόνιζε δέ ότι «κατέστη η ανάγκη της χρήσεως ενός κοινού μετά της λοιπής Ευρώπης και της Αμερικής ημερολογίου πάντα το Ορθόδοξα Κράτη» . (30)

Την 10ην Maΐou 1923, εν τη μεγάλη Αιθούση του θρόνου των Πατριαρχείων εγένετο η επίσημος πανηγυρική έναρξις των εργασιών των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Έλαβον μέρος οι κάτωθι αντιπρόσωποι: 

.
1. Του Οίκουμ. Πατριαρχείου, ο Κυζίκου Καλλίνικος και ο Kαθηγητής Βασ. Αντωνιάδης. 
2. Της Ρωσσικής Διασποράς: ο Κισνοβίου Αναστάσιος. 
3. Της Σερβίας: ο Μαυροβουνίου Γαβριήλ. 
4. Της Κύπρου: ο Νικαίας Βασίλειος (Οίκουμ. θρόνου). 
5. Της Ελλάδος: ο Δυρραχίου Ιάκωβος. 
6. Της Ρουμανίας: Αρχιμ. Ιούλιος Σκριμπάν και ο Γερουυσιαστής Πέτρος Δραγγίς. 
Απέσχον τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ρωσσίας. Επίσης αι Αρχιεπισκοπαί Πολωνίας και Φιλανδίας. 

.
Την 5ην Ιουνίου 1923 υπεγράφη «απόφασις», ύφ’ όλων των εν λόγω αντιπροσώπων – πλην του Μητροπολίτου Κισνοβίου Αναστασίου, της Ρ.Ο.Ε.Δ. δια της οποίας η 1η Οκτωβρίου 1923 θα λογισθή ως 14η Οκτωβρίου 1923.   (31)

.
Το εν λόγω ψευδοσυνέδριον προέβη ακόμη & εις άλλας νεωτεριστικάς αποφάσεις, μεταξύ των οποίων ο γάμος των Κληρικων μετά την χειροτονίαν, ο δεύτερος γάμος των Κληρικών συνεπεία θανάτου της πρεσβυτέρας, να μη θεωρείται μοναχός εκείνος που έλαβε την μοναχικήν κουράν προ των 25 έτων, κ.α.  (32)

* * * 

.
Ενώ ο Μεταξάκης - με τας αποφάσεις του ψευδοσυνεδρίου της Κωνσταντινoυπόλεως - ήτo έτoιμoς δια μεταρρυθμίσεις και κυρίως δια την μεταρρύθμησιν του Πατρίου Εορτολογίου, εις τας Αθήνας ο «συναίτερος» του Χρυσόστομος δεν «κατάφερε ακόμη όσα έπρεπε». Η «απόφασις» όμως του ψευδοσυνεδρίου του Μεταξάκη ήτο δι’ αυτόν και τους επαναστάτας «σανίς επιβoλής» και ανέμενον τον κατάλληλον χρόνον. 

.
Η ωρισθείσα υπό του ψευδοσυνεδρίου ημερομηνία της αλλαγής του Πατρίου Εορτολογίου διά του Παπικού, δηλαδή, η 1η Οκτωβρίου 1923 πέρασε χωρίς καμμία Τοπική Σύνoδoς, αλλ’ ούτε κι αυτό το Οικουμ. Πατριαρχείον, να την εφαρμόση. 

.
Ήδη από της 7ης Ιουλίου 1923 ο Μελέτιος Μεταξάκης δεν ήτo Οικουμενικός Πατριάρχης. Είχε εξαναγκασθή εις παραίτησιν διότι ήτo ανεπιθύμητος όχι μόνον εις τους Τούρκους, αλλά προ πάντων εις τους Πιστούς Ορθοδόξους της Κωνσταντινουπόλεως. 

.
Χαρακτηριστικόν είναι εκείνο, το οποίον είπεν ένας γηραιός Μητροπολίτης πρός Δημογέροντα: «Εκάματε ένα καλόν είς τήν Εκκλησίαν, δια το οποίον ο Θεός συγχωρεί ύμας διά το γενόμενον κίνημα. Το καλόν τούτο είναι ότι απηλλάξατε τον Οικουμενικόν θρόνου από τον Πατριάρχην Μελέτιον» . (33)

.
Την 6ην Δεκεμβρίου 1923 εξελέγη Πατριάρχης ο Γρηγόριος ο Ζ', ο από Χαλκιδόνος. 

* * * 

.
Ενώ εις την Κωνσταντινούπολιν συνέβαινον «Πατριαρχικαί μεταβολαί» εις τας Αθήνας ηγωνίζοντο να ετοιμάσουν την αλλαγήν.

.
Εις το επίσημον δημοσιογραφικόν όργανον της Εκκλησίας «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» (34) , άμα τη εκλογή του ως Μητροπολίτου Αθηνών, εδημοσιεύθη την 20ην Οκτωβρίου μία «επιστολή» υπογεγραμμένη υπό ενός «Λαϊκού», η οποία κατεχωρήθη με τον τίτλον «Το ημερολογιακόν». 

Γράφει ο ανυπόμονος αυτός «Λαικός»: 

«Ενώ οι Πάντες ανεμένομεν, συνωδά τη αποφάσει της Ιεραρχίας, την από της 1ης αρξαμένου Οκτωβρίου προσαρμογήν του Εκκλησιαστικου Ημερολογίου προς το πολιτικόν, προς τερματισμόν της επελθούσης εκ της μονομερούς εφαρμογής του τελευταίου συγχύσεως, αίφνης βλέπομεν ότι η απόφασις εκείνη δεν εφηρμόσθη, εάν δέ κρίνει τις και από τινός δειλάς σχετικάς ειδήσεις, αναγραφείσας εις τας εφημερίδας, το εκκλησ. ημερολόγιον δεν θα μεταβληθή». 

.
Αφού εκθειάζει τα καλά, τα οποία θα προκύψουν διά το «ορθόδοξον πλήρωμα» εκ της αλλαγής του ημερολογίου, κάμνει τέλος έκκλησιν λέγοντας: 

.
«Εξορκίζομεν λοιπόν τήν Εκκλησίαν μας να σπεύση να προοσαρμόση το Εκκλησιαστικόν προς το πολιτικόν ημερολόγιον εγκαίρως, προ της ενάρξεως της τεσσαρακονθημέρου νηστείας των Χριστουγέννων, και ας μην επωμισθή άνευ λόγου μίαν αμαρτίαν της οποίας δεν φανταζόμεθα χειροτέραν.
Λαϊκός (35)

 
Ο σχολιαστής της «Εκκλησίας» εις το επόμενον φύλλον απαντά εις την «Παρατηρήσεων Στήλην»:

.
«Προς τον μετά τοσούτο αξιεπαίνου, ομολογουμένως, πόνου & ενδιαφέροντος γράψαντα ημίν περί του Ημερολογιακού ζητήματος «Λαϊκόν» σπεύδομεν να δηλώσωμεν, ότι η Ιερά Σύνοδος ού μόνον διατελεί εν επιγνώσει του προσγινομένου εκ της μη προσαρμογής του Εκκλησιαστικου Ημερολογίου προς τό Πολιτικόν κακού εις το θρησκευτικόν του Ορθοδόξου ήμων πληρώματος αίσθημα». 

Αλλά προσθέττει: 
«Ο "Λαϊκός" οφείλει να γνωpίζει, ότι τα τοιαύτα εκκλησιαστικά ζητήματα δεν δύνανται, ουδέ πρέπει, να λύωνται μονομερώς, αλλ’ εν ομοφροσύνη μεθ’ απασών των Ορθοδόξων Εκκλησιών ίνα μή χαλάται το δι’ αύτων πνεύμα της κανονικής ενότητος» (;) . (36)
Δηλαδή, «μία στο καρφί και μία στο πέταλο!» 

.

_____________________

(30)  «Πρακτικά του Πανορθοδόξου Συνεδρίου 1923» έκδοσις Διον. Μπατιστάτου, αθήναι 1982, σελ: 5 – 11 

(31)   «Πρακτικά του Πανορθοδόξου Συνεδρίου 1923» έκδοσις Διον. Μπατιστάτου, αθήναι 1982, σελ: 211

(32)      «     «       «      ,    σελ: 213 – 220 

(33)   «Πατριαρχικαί σελίδες», Αθήναι 1960, σελ:197

(34)   το εξέδωκεν ο Χρυσόστομος την 1ην Ιουνίου 1923

(35)  «Εκκλησία», αριθ. 21/20-10-1923

(36)   «Εκκλησία», αριθ. 22/27-10-1923

.

.

.